MINISTRU IVO VALENTE HALA’O DIVULGASAUN BA PROPOSTA REJIME ESPESIÁL BA TITULARIDADE BENS IMÓVEIS IHA POSTU ADMINISTRATIVU LAUTEM

MORO, LAUTEM – S.E. Ministru Justisa Ivo Valente hala’o divulgasaun ba Proposta Rejime Espesiál ba Titularidade Bens Imóveis no Lei Expropriasaun Bens Imóveis ba Utilidade Públiku ne’ebé organiza hosi Diresaun Nasionál Direitus Umanus no Sidadania (DNDHC) iha Postu Administrativu Lautem-Moro, Suku Parlamentu, Munisípiu Lautem, loron Sexta-Feira (23/09/2016).

Partisipa iha divulgasaun lei ne’e mak; Administradór Postu Lautem, Veteranu sira, Xéfi Suku, Xéfi Aldeia, Konsellu Suku sira, líder partidu polítiku, estudante no universitáriu sira, profesores, líder joventude no komunidade Postu Administrativu Lautem nian.

Iha nia-abertura ba divulgasaun lei rai ne’e, Ministru Ivo Valente hateten, “proposta lei rai ne’ebé agora dadaun iha Parlamentu Nasionál, no hahú ona diskusaun iha espesialidade, deputadu sira diskute ona artigo por artigo. Tanba-ne’e, konforme hosi konteúdu no espirítu lei ne’e, ha’u hakarak dehan ba imi-hotu katak lei ne’e di’ak tebes, tanba reflete ona interese maioria Timor-oan nian.”

“Tanba ho lei rai ida ne’e, ita Timor-oan idak-idak, inklui povu iha Postu Administrativu Lautem bele iha ona serteza na’in ba rai pedasuk ida, lei ne’e mós sei bele fasilita Estadu no autoridade lokál sira hodi rezolve disputa rai, inkluindu rezolve problema baliza no okupasaun rai,” esplika Ministru Ivo Valente.

Iha sorin seluk, Ministru Ivo esplika mós kona-ba prosesu fó indimizasaun bainhira Governu foti povu-nia rai ba utilidade públiku nian, importansia uzu rai ba funsões ekonómiku, sosiál no kultura no mós seluk-seluk tán.

Aliénde ko’alia direitu sidadaun Timor-oan sira nian ba direitu rai pedasuk ida tuir mandatu Lei Inan, Constituição da República, Ministru Ivo mós esplika kona-ba direitu Timor-oan nian ba Tasi Timor ne’ebé dadaun ne’e Ekipa Negosiadór Delimitasaun Fronteira Marítima Timor-Leste ne’ebé mak lídera hosi Maun Bót Kay Rala Xanana Gusmão hasoru Governu Austrália.

“Hanesan nasaun soberanu, Timor-Leste ne’ebé baliza ho nasaun viziñu Indonésio no Austrália, presiza tebes atu defini ita-nia baliza tuir prinsípiu lei internasionál nian, tanba-ne’e, Negosiadór prinsipál Kay Rala Xanana Gusmão halo dadaun hela negosiasaun ho Governu Austrália, atravéz hosi Konsiliasaun Obrigatóriu iha Ólanda foin lalais ne’e no meius oin-oin,” dehan Ministru Ivo Valente.

Relasaun ho luta ba baliza tasi entre Timor-Leste ho Austrália, Ministru Ivo Valente husu ba Povu Lautem, Moro Oan sira atu fó nia apoiu, unidade no hamutuk nafatin hodi luta dala ida tán ba kestaun delimitasaun fronteira marítime.

Iha oportunidade ida ne’e, Administradór Postu Lautem Sr. Francisco Dos Santos hato’o nia-agradesimentu ba prezensa Sua Excelénsia Ministru Justisa, Ivo Valente iha Postu Administrativu Lautem hodi partilha informasaun kona-ba Lei Rai nian. Nia informa mós katak, kestaun disputa rai entre komunidade sira iha Lautem ás tebes.

“Ha’u husu ba ita-bót sira atu fó atensaun didi’ak ba divulgasaun lei rai ne’e, atu nune’e, imi komprende didi’ak imi-nia direitu nain ba rai, sé iha duvida husu ba ita-nia Ministru Justisa hodi esplika,” dehan Administradór Postu Francisco Dos Santos.

Depois-de aprezentasaun, loke mós ba partisipante sira atu husu no levanta duvida sira, no husu eklaresimentu ba situasaun rai iha Postu Lautem. Kestaun sira ne’ebé levanta durante divulgasaun ne’e mak; prosesu hakotu disputa rai, sé lós mak iha direitu ba rai, oinsá determina folin rai, definisaun rai kultura ka rai komunidade, no seluk-seluk tán.

Akompaña Ministru Ivo Valente iha divulgasaun Proposta Lei Rai ne’e mak, Diretór Nasionál Terras, Propriedades no Servisu Kadastru (DNTPSC) Sr. Romão Guterres, Diretór Nasionál Direitus Umanus no Sidadania (DNDHC) Sr. Flaviano Moniz Leão, Xéfi Gabinete Ministru Justisa Sr. Evangelino Belo, Diretora DNTP Munisípiu Lautem Sra. Regina de Jesus Ribeiro no Assessór Gabinete Ministru Justisa Joaozito Viana.

Evangelino Belo
Xéfi Gabinete Ministru Justisa
Ministériu Justisa