MINISTRU IVO VALENTE PREZIDE SESAUN SIMULASAUN APREZENTASAUN REVIZAUN PERIÓDIKA UNIVERSÁL BA DELEGASAUN GOVERNU TIMOR-LESTE

DÍLI, CFJ - S.E. Ministru Justisa Ivo Valente prezide sesaun simulasaun (mock session) hodi prepara aprezentasaun Revizaun Periódika Universál (RPU) kona-ba situasaun direitus umanus iha Timor-Leste antez aprezenta ba iha Alto Komisáriu Direitus Umanus (OHCHR) iha Jenebra, iha Centro Formação Jurídica (CFJ), Dili, loron Kuarta-Feira (26/10/2016).
Membru-tolu hosi Konsellu Diretus Umanus; Áfrika do Sul, Xina, no Olánda mak kordena RPU ba Timor-Leste iha loron 03 Novembru 2016.
Hanesan Estadu-parte, aliénde Timor-Leste ratifika ona Tratadu Nasões Unidas Direitus Umanus lubuk-ida, Governu mós kompremete atu implementa iha pratíka governasaun di’ak, kontinua halo promosaun no protesaun ba direitus sidadaun sira nian.
Prezensa Estadu, reprezenta hosi Governu iha OHCHR iha Jenebra atu hato’o relatóriu RPU nian ba Alto Komisáriu Direitus Umanus kona-ba situasaun dezenvolvimentu direitus umanus iha Timor-Leste. Liu-liu relasaun ho aplikasaun Tratadu Nasões Unidas Direitus Umanus ne’ebé Timor-Leste ratifika tiha ona mak hanesan; Paktu Internasionál kona-ba Direitu Sivíl no Polítika, Paktu Internasionál kona-ba Direitu Ekonómiku, Sosiál no Kultura; Konvensaun Internasionál Hasoru Tortura no Tratamentu ka Kastigu Kruél, Dezumanu no Degradante; Konvensaun Internasionál kona-ba Direitu Labarik, Konvensaun Internasionál kona-ba Halakon Forma Diskriminasaun Hotu-Hotu Hasoru Feto, Konvensaun Internasionál kona-ba Halakon Diskriminasaun Rasial iha Forma Hotu-Hotu; Konvensaun Internasionál kona-ba Protesaun ba Direitu Trabalhadór Imigrante no Sira-nia Familia; no mós previzaun planu hodi ratifika tán tratadu sira seluk.
Tanba-ne’e, Ministériu Justisa no Unidade Assessoria Direitus Umanus (UADU) iha Timor-Leste organiza Mock session RPU hodi halo ezersísiu antes hatán ba relatóriu RPU Timor-Leste nian iha OHCHR Jenebra.

Ezersísiu RPU ho metolojia diálogu, interativu tebes. Sei prezide hosi Prezidente Konsellu Direitus Umanus (HR Council), sei halo abertura, diriji aprezentasaun no diskusaun, no mós jere tempu ba nasaun-membru idak-idak atu halo intervensaun.

Tempu dahuluk fó-ba xefi delegasaun, Ministru Ivo Valente hodi halo aprezentasaun. Depois-de aprezentasaun, Prezidente OHCHR fó tempu ba nasaun-membru idak-idak hodi halo intervensaun.

Diskusaun vise-versa ne’e, fó mós biban ba xéfi delegasaun atu liña ministériu idak-idak halo esplikasaun relasiona ho kestaun sira ne’ebé levanta hosi membru OHCHR.
Akompaña Ministru Justisa Ivo Valente, Xéfi Delegasaun ba iha Alto Komisáriu Direitus Umanus iha Jenebra mak; ekipa tékniku sira hosi liña ministériu sira. Delegasaun sei mai hosi; Ministériu Edukasaun, Ministériu Saúde, Ministériu Solidaredade Sosiál, Ministériu Defeza, Ministériu Interiór no Ministériu Justisa rasik.

Maria de Lourdes Xavier Lin
Media Officer
Gabinete Ministru Justisa