SETP Hala’o Lansamentu SNC ba Dahuluk iha Ainaro

AINARO-Sekretáriu Estadu Terras Propriedades (SETP) Jaime Xavier Lopes iha loron 25 fulan-Fevereiru 2015 hala’o lansamentu Sistema Nasional Cadstro (SNC) iha Salaun Enkontru Munisipiu Ainaro.

SETP hateten, oras ne’e dadaun governu fera-ulun hodi rezolve probema rai, tanba ne’e maka hamosu projetu hodi bele halo levantamentu dadus ba rai. Iha levantamentu ne’e maka bele hatene rai hira maka iha problema no hira maka la iha problema.

Membru governu ne’e husu ba komunidade sira atu bele fó sira nia partisipasaun másimu ba iha prosesu levantamentu dadus tuir sistema nasional kadastro ne’e tanba rai prinsipál ba ema nia moris.

Ba komunidade sira, Jaime husu liu-liu ba sira ne’ebé maka tama iha area kolesaun tenki rezolve problema baliza bainhira iha problema, nune’e ekipa tekniku sira ba foti dadus labele mosu konfuzaun.

“Ha’ukomunidade sira liliu ba sira ne’ebé hela besik fatin públiku sira hanesan Estrada inklui mós fatin sira ne’ebé fó ameasa ba sira tenki koidadu-aan tanba ne’e konsidera hanesan sira tau sira nia aan ba iha risku, ho ida ne’e bainhira ema atu loke Estrada ruma labele fó sala estadu, e bainhira estadu presiza atu hasai voluntariamente tenki sai.” Dehan Jaime.

Hanesan sekretáriu Estadu Jaime husu ba komunidade sira ne’ebé maka okupa rai estadu nian tenki ba terras propriedade hodi rezistu nune’e fatin ne’ebé maka nia okupa ne’e iha konsiderasaun hosi estadu hodi bele halo kontratu arrendamentu.

Eis Diretór DNTPSC nian ne’e husu mós ba ekipa sira atu labele tau intrese familiarizmu iha laran, hodi tau intrese públiku aas liu buat hotu, tanba bainhira tau intrese privadu servisu hotu sei la la’o ho di’ak no sei hetan protesta hosi komunidade.

Hanesan uma–na’in Diretór Terras Propriedade Munisipiu Ainaro Filomeno da Silva liuhosi ninia intervensaun hateten, ohin ita marka tan historia foun ida tanba iha tan lansamentu ba iha levantamentu dadus kadastrál nian ne’ebé maka modernu liu.

“Uluk INR hala’o levantamentu iha area kolesaun 10 maibé la la konsege realiza hotu, agora ita ho tan sistema foun maka hanesan SNC nian sei hala’o levantamantu dadus kadastral tuir sistema SNC nian iha area kolesaun 20 hosi sco Mantasi, Mulo no Nunumoge.

Iha lansamentu ne’ebé maka hala’o ho entrega tablet ba iha ekipa tékniku sira ne’e nia hateten, programa ne’e maka atu halo levantamnetu hodi foti dadus kona-ba rai, levantamentu nee halao tanba komunidade sira barak maka prekupa konaba problema rai.

Nia mós husu ba lideransa komunitaria sira hodi fó sira nia apiu no kolaborasaun ba iha ekipa tékniku sira ne’ebé maka sei ba sukat komunidade sira nia rai.

Iha biban ne’e Administradór Munisipiu Ainaro Manuel Ramos Pinto mós husu ba komunidade tomak tenki kopera didi’ak ho ekipa tékniku sira, nune’e ekipa ne’ebé halo levantamentu bele la’o ho susesu.

Hanesan na’in ba projetu SNC nian prezidente konsorsiu, Jorge Serano hateten, SNC moris ho nia dekretu lei ida iha V governu nian hodi sai hanesan programa kontinuasaun hosi projetu pilotu ne’ebe maka hala’o ona hosi USID.

Ne’e mós ho nia objetivu oinsa maka rai sira iha teritoru laran bele sukat ka bele halo hotu levantamentu dadus. Hanesan na’in nia fiar katak, povu Ainaro sei fó susesu boot ba iha atividade SNC nian, tanba projetu ne’e timoroan sira nian rasik, dehan Jorge.

Nia hateten to agora ita sei iha problema kona-ba dezenvolvimentu tanba sei iha relsasaun ho rai.

Hanesan nain nia mós esklarese ba iha publiku katak, levantamentu ne’e gratuitu e sei la husu osan ruma, levantamentu ne’e sei hatama iha vaze de dadus hodi sai hanesan avaliasaun ba iha presu rai nian.

Iha biban ne’e Diretor Nasional Terras Propriedades, Romao Guterres hateten, projetu ne’e la’o tanba ho esforsu SETP nian, lori ba Konsellu Ministru hodi aprova, husu partisipasaun ema hotu nian hodi bele hatudu rezultadu ne’ebé di’ak.*
Ananias Babo Horta
Media Officer SETP