MINISTÉRIOJustisa (MJ) Sesta-feira (11/6) semana liu bá liu hosi Diresaun Nasional Rejistu Notariado offisialmente hala’o lansamento ba Bilete Identidade (BI) Timor Leste (TL) ne’eb’e iha futuru mai sei sai nudár dokumentu official ba sidadaun Republika Demokratika Timor Leste (RDTL)

Iha seremonia lansamentu ne’e Ministra Justisa, Lúcia Lobato hateten, Bilete Identidade (BI) ne’ebé hala’o lansamentu hosi MJ ne’e atu bele fo seguransa juridiku ba komunidade, liu-liu ba sira ne’ebé gosta atu halo falsifikasaun ba dokumentus.

Lansamentu refere hahú ho koa pita hosi Prezidente Republika Dr. Jose Manuel Ramos Horta ne’ebé akompaña hosi Vice Prezidente PN, Vicente Dias Ximenes, Komandante UNPol, Preprezentante UNMIT inklui mos membru governu tomak.

Sidadaun TL tuir Ministra, tenki iha BI hodi bele trata dokumentu saida deit, inkliu trata passaporte, kartaun eleitoral nune’e mos pa ideozu sira ne’ebé mak atu simu subsidiu.

Antes komunidade atu hetan BI, tuir ministra ne’e hanesan dokumentus ida ne’ebé mak governu liu hosi Ministeriu Justisa prepara durante tinan naruk nia laran. Tanba ne’e hanesan dokumentus ida ne’ebé mak atu bele fo seguransa juridiku no proteze sidadaun sira nia direitu.

Wainhira informasaun konaba lansamentu BI ne’e to’o ba komunidade MJ sei fo sai anunsiu publiku ruma ba iha media tomak durante fulan tolu nia laran, tanba ne’e hanesan mos parte hosi sosializasaun, tenik Ministra.

Iha seremonia Lansamentu ne’ebé komesa iha 17:00 OTL ne’e ministra hateten, BI obriga sidadaun Timor oan hotu atu iha BI tanba atu trata dokumentus saida deit tenki uza BI inklui atu hetan kartaun elitoral ba eleisaun 2012 nian, wainhira la iha BI sei la iha direitu atu tuir vota tanba sei la hetan eleitoral wainhira la iha BI.

BI ne’e sidadaun TL tomak bele hetan e oras ne’e sei bele hetan BI ho gratituta, ho ida ne’e husu ba komunidade tomak atu bele mai halo ona sira nia BI. Tanba tuir ministra, iha loron ruma buat hotu sei selu, nia hateten.

Iha fatin hanesan Vice Primeiro Ministro, Jose Luis guterres hateten TL marka tan historia foun ida ba iha prosesu dezenvolviementu nansaun nian liu hosi lansamentu BI ne’ebé atu identifika povu rai ne’e nia sidadaun nasional.

Haree ba importansia BI Prezidente Repúblika liu hosi ninia deskursu Jose Ramos Horta hateten, BI mai hosi konstituisaun RDTL tanba ne’e ema hotu iha direitu atu hetan BI.

“Bilete Identidade ne’e mai hosi ita nia konstituisaun, tanba ne’e tenki fo ba ema ne’ebé iha direitu atu hetan BI,” dehan Prezidente Horta.

Xefe Esdo ne’e hato’o mos ninia kongratulasaun ba iha Ministra Justisa ho nia funsionariu tomak iha ministeiru ne’ebé bele fo oportunidade ba ema hotu atu bele hetan BI.

Nudar diretur ba Diresaun Nasional Registu Notariadu Mario Ximenes hateten, Tuir baze legal ne’ebé fo ba Diresaun hanesan lei No.9/2002 ne’ebé define estatuto legal nasionalidade ba sidadaun ida-idak ne’ebé mak hela iha teritorio nasional Timor Leste ho nia regulamentu dekretu lei No.1/2004 artigu 23 ne’ebé koalia konabá Identidade, nune’e mos lei No.2/2004 ne’ebé fo knár para bele emite ninia identidade hanesan estatuto legal sidadania nian ba sidadaun ida-idak ne’ebé mak hela iha teritoriu. *

Ananias Babo Horta
Media Officer Gabinete Ministra Justisa