MJ SOSIALIZA REKOMENDASAUN KONA-BA REVIZAUN PERIODIKA UNIVERSAL NO KOVENSAUN HASORU TORTURA IHA MUNICIPIU HAAT

Ministériu Justisa (MJ) liuhosi Diresaun Nasional Direitus Umanus no Cidadania (DNDHC) hala’o sosializasaun kona-ba rekomendasaun ba Revizaun Periodika Universal (RPU) no Konvensaun Hasoru Tortura, Tratamentu ka Kastigu Aat sira seluk Dezumanu no Degradante (KHT) ba munisipiu haat (4) mak hanesan munisipiu Manufahi no Lautem, loron Tersa, 12 Abril 2019, no Munisipiu Covalima no Viqueque, loron Kinta 14 Abril 2019.
Atividade ne’ebé hala’o ho tempu balun hanesan maibe fatin diferente ne’e hala’o tuir atribuisaun Ministériu Justisa hodi serbisu hamutuk ho ministeriu relevante sira seluk ba prosesu elabora relatoriu estadu Timor-Leste kona-ba RPU no KHT. Dezde ita adopta instrumentu internasional sira ne’e iha tinan 2003, ita kria kondisaun balun tuir ejijensia instrumentu hirak ne’e inklui hato’o relatoriu, sosializa rekomendasaun sira hosi Konselu Direitus Umanus ONU no komite ba entidade sira iha ida-idak nia estadu.
Ba objetivu sosializasaun, Diretur Interinu DNDHC MJ hateten, “Objetivu prinsipal iha ne’e hodi hala’o sosializasaun ba Rekomendasaun Revizaun Periodika Universal no Konvensaun Hasoru Tortura, Tratamentu ka Kastigu Aat sira seluk Dezumanu no Degradante ne’ebé rekomenda hosi Konselhu Dieritus Umanus ONU no Komite KHT iha Jenebra. Esforsu saida mak ita nia estadu hala’o ona presija mantein no ida ne’ebé mak sidauk ita presija buka meus hodi hala’o tuir nudar estadu parte ba konvensaun.”

“Hau hato’o liafuan agradesementu ba Ministério da Justisa liuhosi Diresaun Nasional Direitus Umanus Sidadania ne’ebé hakbesik an mai ami iha munisipiu Manufahi hodi sosializa informasaun kona-ba rekomedasaun ba Revisaun Periodika Universal ho Konvensaun Hasoru Tortura,” Tenik Adimistrador Munisipiu Manufahi, Arantes Isaac Sarmento iha abertura. Apresiasaun iha abertura kuaze atu hanesan mós hateten hosi Reprezentante Administrador Munisipiu Covalima, Alarico do Nasimento, Administrador Munisipiu Viqueque, Gregorio Henriques no Reprezentante Administrador Munisipiu Lautem, Jasinto.
Kontiudu esensial sosializasaun iha Munisipiu Manufahi no Covalima transmite hosi Diretur interinu DNDHC MJ, Francisco Vasco Soares kualia kona-ba Revizaun Peiodiku Universal, Tekniku Superior, Celito Cardoso kualia kona-ba Konvensaun hasoru Tortura, Tratamentu ka kastigu Aat sira seluk Dezumanu ka Degradante. Ba prosesu lalaok sesaun tuir ajenda fasilita hosi husi Tekniku Professional, Gil Danilo, no Asistente sira, Virgilho F. Da Silva no Adriano B. Soares.

Subtansia sosializasaun hanesan mós hato’o hosi ekipa DNDHC MJ iha Munisipiu Lautem no Viqueque, Sefi Departementu Tratadus no Monitorizasaun, Miguel Malibere sosializa Revizaun universal periodiku nomos Tekniku Superior, Carmelindo da silva Caetano sosializa Konvensaun Hasoru Tortura, Tratamentu ka Kastigu Aat sira seluk Dezumanu ka Degradante. Iha sesaun, prekupasaun partisipante sira li-liu kona ba rejeita abortu, direitus umanus la tuir kondisaun ka hakat barera no kestiona rejistu ba eskola ne’ebé tenki uza sertidaun batismu no dupla rekezitus nst.
Sosializasaun hirak ne’e partisipa hosi Administrador Munisipiu Manufahi, Viqueque no Reprezentante Administrador Covalima no Lautem, PNTL, Profesores, Mediku, Relijiozu, Guarda Prizaun, Estudante, Sosiedade Sivil, Autoridade Lokal, Juventude no inklui membru komunidade.(C)

Carmelindo da Silva Caetano
Tekniku Superior DNDHC MJ