Timor GAP marka enkontru ho SETP no MPM kona-bá Terminál Petróleu iha Metinaru

SEKRETÁRIU Estadu Terras Propriedaddes (SETP) Mario Ximenes hamutuk ho Ministro do Petróleo e Minerais (MPM), Víctor da Conceição Soares iha loron 8 fulan-Jullu 2021 foinlalais ne’e marka enkontru ho Timor GAP iha salaun Auditória Timor GAP nian ne’e bé lokaliza iha Timor Plaza Comoro, Dili hodi deskute sobre future terminál Petroleo nian iha Metinaro.
Durante enktru koalia liu kona-ba atribuisaun rai ba Timor GAP ho nia luan 186 hektares (HA) ne’ebé Estadu liuhosi Terras Popriedade atribui ba Timor GAP iha tinan 2013 liu-bá, iha parsela 136 mak iha laran.
Iha biban ne’e SETP, Mario Ximenes hateten, kona-ba atu harí terminál importasaun petróleo ne’ebé tuir planu sei harí iha Suku Duyung, Postu Administrativu Metinaru, Munisípiu Díli nian ne’e, nia parte sei la iha obsesaun ida no parte Terras Propriedades nia pronto fó apoiu hodi bele realiza prosesu konstrusaun iha tempu badak.

“Ami pronto fó apoiu tuir kompetensia ne’ebé hatúr ona, ba kualker atividade governu nian, tanba ne’e, ba prosesu hirak mak antes ne’e governasaun anteriór atribui ona, sei mantein nafatin, bainhira governu liuhosi Terras Propriedades seidauk halo notifikasaun.”
Durante ne’e tuir Mario Ximenes, instituisaun sira ne’ebé mak hato’o pedidiu ba iha Terras Propriedades ba utilizasaun rai, governu liuhosi Terras Poriredades atribui tiha maibé sira rasik la ba tau sinais ruma hodi hatudu katak, rai ne’e governu liu hosi terras propriedades atribui ona ba instuisaun refere, nune’e ikusmai hamosu okupasaun illegal.
Mario hateten, atu la hamosu okupasaun illegal iha fatin ne’ebé mak governu atribui on aba instituisaun pertenente, sira (instituisaun ne’ebé hato’o pedidu) hafoin atribui tenki tau ona bandu ba fatin refere.
Kona-bá oinsa atu liberta okupante sira, membru governu ne’e hateten, presira halo aprosimasaun ho abitante sira mak okupa hela fatin refere hodi bele hetan ninia solusaun nune’e bele raliza projetu mak planu ona.
Iha fatin hanesan Ministro do Petróleo e Minerais, Víctor da Conceição Soares (MPM), hateten mezmu Timor-Leste hanesan nasaun ida ne’ebé tama ona ho idade tinan 20 maibé seguransa enerjétika seidauk iha instabilidade, tanba ne’e presiza harí terminál ida ne’ebé mak bele asegura petroleum iha futuru nune’e bele halo pronesientu komostivel ida seguru liu iha future.
Ministru refere hato’o mós ninia agradesimentu ba iha TimorGAP tanba bele iha hanoin no insiativa ida di’ak hodi harí terminál ba petróleu iha futuru.
Iha fatin hanesan prezidente Timor GAP, Antonio de Sousa hateten, Governu fó fiar Timor GAP atu assegura seguransa ba harí sentru enerjétika ne’ebé iha iha futuru sei harí iha Suku Duyung Postu Administrativu Metinaru. TimorGAP iha ona desizaun seriu hodi hahú projetu.

Nune’e sira iha hanoin atu dezenvolve sentru refere ho rai nia luan 186 HA, maibé sira propoin ba Estadu liuhosi Terras Propriedade atu bele atrbui uluk rai ho nia luan 80 HA. Projetu refere sai hanesan projetu perioridade ba timor GAP nian iha tinan sira tuir mai, tanba ne’e sira prontru atu kolabora no servisu hamutuk ho entidade hotu inklui autoridade lokál sira hodi labele hamosu dezentendimentu iha futuru.
Nia hateten projetu ba harí terminal petroleum ne’e mezmu ninia impaktu boot ba komunidade sira, maibé tanba ne’e intrese nasaun nian, entaun TimorGAP sei buka meius oinsa atu bele asegura nafatin komunidade sira nia direitu.
Reuniaun refere hetan partisipasaun hosi Ministru do Petróleo e Minarais, Sekretáriu Estadu Terras Propriedades, Prezidente TimorGAP, Reprezentante Prezidente Autoridade Munisípiu Dili, inklui mós Ditetór jerál hosi MPM no SETP nian no tékniku sira hosi Timor GAP.*

Ananias Babo Horta
Relasaun Públika SETP