Ministériu Justisa Japão foin lalais ne’e haruka nia matenek nain hamutuk ema nain 3 (Sra. Prof. Mikine Eto, Sr. Tone Shogo no Sr. Prof. Tsutomu Hiraishi) hodi mai vizita Timor-Leste nomos halo diskusaun hamutuk ho ekipa tekniku lejislasaun iha Direksaun Nasional Assessoria Jurídika i Lejislasaun (DNAJL) durante loron 10.

Programa ida ne’e hanesan parte ida husi kooperasaun bilateral entre Timor-Leste ho Japão iha seitor justisa.

Durante estajia iha Timor-Leste, ekipa ICD-MdJ Japão nian ne’e, ba halo sorumutu dahuluk ho S.Exa. Sr. Ivo Valente, Vise-Ministru Justisa iha edifisiu MdJ-Kaikoli Dili. Iha sorumutu durante minutu 40 nian laran, Governantes ne’e hato’o agredesementu ba suporta husi MdJ-Japão nian liu-liu ba iha area redasaun lejislativu nomos oin nusa atu hematin liu tan kooperasaun diak ne’ebé durante ne’e iha ona entre parte rua.

Husi parte sorin, ekipa MdJ-Japão nian mos hato’o sira nia laran kontenti tamba sira iha partner servisu ida ne’ebé iha seriedade duni atu realiza programa tomak ne’ebé trasa ona, liu-liu ba oin nusa atu finalliza lalais projeitu lei rua ne’ebé dadaun iha hela prosesu nian laran. Projeitu lei 2 ne’e maka konaba kombate droga nomos konaba mediasaun, arbitrajem no konsiliasaun.

Aliende ne’e, ekipa MdJ-Japão nian halo mos vizita nomos diskusaun ho entidades oin-oin hanesan Presidente Tribunal Recurso, Sr. Claudio Ximenes, Juis iha Tribunal Distrital Dili, JSMP, Sekretariu Jeral AATL, Defensor Públiku Jeral, Sr. Sergio Hornai, nomos parseiru internasional balun ne’ebé akredita iha Timor-Leste.

Hafoin ida ne’e.iha mos diskusaun tekniku ba kestaun lejislasaun nian konaba projeitu lei 2 ne’ebé prepara hela hanesan kontra droga nomos mediasaun nian.

Durante diskusaun, konsege hamosu duni idea balun tan atu bele sai hanesan kestaun importante ba DNAJL, hodi prepara esbosu ba lei 2 ne’e.

Pontus importante balun ne’ebé ke’e sai iha diskusaun ne’e, atu sai mos hanesan referensia ida ba ekipa tekniku DNAJL nian hodi halo diskusaun klean liu tan.

Tamba tengki iha ajustamentu ho kestaun sosiologis Timor-Leste nian.

Relasaun ho kestaun ida ne’e, ho akompanhamentu husi DNAJL, ekipa MdJ-Japão halo mos vizita ba iha Suco Lawala-Ermera.

Iha vizita ne’e, halo mos intervista hodi foti dadaus no informasaun balun tan konaba modelu nomos mekanismu konaba mediasaun ne’ebé durante ne’e la’o iha ita nian rai laran.

Maske ita nian autoridade lokal sira, iha ona konhesimentu diak ba lei balun, maibe sei persiza nafatin atu hasa’e tan konhesimentu ne’e.

Tamba dalaruma kazu balun ne’ebé kategoria ba kazu krime, maibe sei bele rezolve deit ho mediasaun.

Ida ne’e hanesan obstaklu ida ba ita atu implementa didiak lejislasaun tomak ne’ebé tama ona iha vigor.

@ Nelinho Vital_DNAJL