SEKRETÁRIU Estadu Terras Propriedade Jaime Xavier Lopes, iha loron 9 fulan-Outobru 2013 hala’o senseblizasaun ba komunidade sira iha Sub Distritu Letefoho distritu Ermera kona-ba lei rai no.1/2003 no artigu 54 konstituisaun RDTL nian.

Iha senseblizasaun ne’e ba komunidade sira Jaime hateten, rai sai prekupasaun ema hotu nian, nune’e mós tanba rai bele hamosu problema ne’ebé maka halakon ema seluk nia vida.

“Ha’u husu ba komunidade sira bainhira mosu problema ruma kona-ba rai buka meius oinsa atu bele rezolve ho ulun malirin, nune’e mós bainhira mosu problema ruma ne’ebé maka iha relasaun ho rai tenki bolu autoridade lokál inklui mós lia-na’in sira hodi bele rezolve, tanba dalaruma sira hatene liu rai nia istoria ne’e la’o oinsa,” dehan Jaime.

Iha senseblizasaun ne’ebé hala’o durante loron tomak ne’e SETP mós husu ba komunidade sira atu tau estaka iha ida-idak nia baliza, maibé iha baliza labele kuda hudi ho kuda au, tanba hudi ho au tinan ba tinan sembre suli ba bebeik, hosi ne’e maka bele kria problema entre komunidade sira kona-ba baliza.

Hatan ba prekupasaun komunidade sira nian kona-ba plantasaun no kintál, Jaime hateten, seidauk iha lei ruma ne’ebé hakerek kona-ba komunidade sira atu reforma plantasaun, nune’e mós la iha lei ida ne’ebé ko’alia kona-ba ONG sira maka atu fahe rai ba komunidade sira ne’ebé maka okupa plantasaun.

Tanba tuir Jaime, lei No. 1/2003 hateten momoos rai no soi-metin sira ne’ebé maka uluk estadu portugés no estadu Indonezia ho nia komunidade sira hosik hela automatikamente estadu Timór-Leste maka sai hanesan na’in ba soin metin sira ne’e.

Iha lei ne’e mós hateten, bainhira komunidade sira hakarak atu uza rai no soi-metin estadu nian tenki halo kontratu arrendamentu ho estadu.

kona-ba palntasaun iha ermera, estadu seidauk ba hadau hosi komunidade sira, tanba to’o oras ne’e komunidade sira maka sei ku’u hela kafé sira ne’ebé maka iha plantasaun laran, maibé iha futuru maka estadu presiza palntasaun sira ne’e hodi halo sai intrese públiku nian hakarak ka lakohi, komuidade sira tenki entrega, tanba lei ne’e iha ba ema hotu, nia la haree ba ema boot no ki’ik, la haree ba riku no ki’ak, tenik Jaime.

Iha senseblizasaun ne’e hetan partisipasaun masimu hosi autoridade lokál komunidade, Komantante PNTL Distritu, Ermera, Koandante PNTL Eskuadra Letefoho, Diretur Ita ba Paz Yayasan Hak nian, inkuli mós Administradór Sub Distritu Letefoho no Amu paroco Letefoho.

Antes ne’e programa hanesan hala’o mós iha Sub-Distritu Luro distritu Lautem no Aiteas Distritu Manatuto inklui mós ba ko’alia ho lia nain siara iha Suku Dukurai Sub Distritu Letefoho.