SETP-Timor Gap hala’o sosializasaun ba komunidade afetadu SSB

SUAI-Sekretáriu Estadu Terras Propriedades (SETP) Jaime Xavier Lopes iha loron 8-9 fulan-Abril 2014 foin lalais ne’e hamutuk ho Timor Gap hala’o sosializasaun hodi rona komunidade sira nia hanoin kona-ba afetasaun Projetu Suai Supply Base ba sira nia moris.

Durante sosialuzasaun SETP husu ba komunidade Covalima atu bele kria koperasaun ne’ebé di’ak ho governu hodi bele hahuu hala’o projetu Suai Supply Base (SSB) iha suai.

SETP hateten, nia parte sinte kontente ho atividade ne’ebé maka lidera hosi Timor Gap tanba bele konvida tekniku entre ministeriál sira hodi bele fó sira nia hanoin kona-bá apetasaun komunidade sira nian bainhira projetu SSB komesa halao iha Suai.

“Ami mai atu kompleta deit planu ne’ebé maka Timor Gap halo hela o ida ne’e ami prontu ajuda governu hodi bele alkansa objetivu estadu nian ne’ebé maka iha tanba estadu labele mesak, maibe tenki la’o ho komunidade sira, tanba iha povu maka iha esadu, nune’e mós rai sei folin iha Suai bainhira iha dezenvolvimentu iha distritu, ekonomia povu sira nian mós sei aumenta bainhira iha dezenvolvimentu,” dehan Jaime.

Iha enkontru ne’ebé hetan partisipasaun Masimu entre ministerial ne’e Jaime hateten, tuir lei bainhira estadu presiza komunidade sira nia rai hodi halo dezenvolvimentu ruma ba intrese komun sei fo indeminizasaun tuir lei haruka.

Sosializasaun ne’ebé hetan partisipasaun masimu hosi komunidade suku afetadu sira ne’e hala’o durante loron tomak iha salaun enkontru administrasaun Distritu Covalima.

Durante sosializasaun Prezidente Timor Gap Francisco Monteiro hateten, nia parte hasoru malu ho komunidade afetadu sira iha Suai la’ós ba dahuluk maibé bebeik nune’e mós iha futuru.

Francisco hateten Ministru labele partisipa tanba tuir Primeriu Ministru ba estranjeiru, esbosu lei ne’e bele sai mós hanesan matadalan ida ba transferensia rai komunidade sira nian ba iha Timor Gap liu-hosi estadu Timór-Leste.

Tuir deklarasaun ne’ebé maka uluk komunidade sira halo ona, atu konkretiza suku sira ne’e ba oin, ami mai atu sosializa hodi bele hetan hanoin no komentáriu ruma konaba dekretu lei neebe maka iha.

Nia parte fiar katak, ho konsulta públiku ba iha esbosu lei ne’e komunidade sira bele fó sira nia hanoin ne’ebé di’ak ba iha dekretu ne’ebé maka iha.
Dekretu ne’e la’ós buat foun, maibé ida ne’ebé antes ne’e halo tiha ona, tanba antes iha dekretu lei sira iha mós konsultasaun antes ho komunidade sira.

Tuir Francisco SSB sai hanesan projetu boot ne’ebé maka estadu sei investe, investimentu sira ne’e sei mai hosi investór sira.

“Agora sei ita sei depende hela ho investór internasionál, maibé buat hotu atu halo ita halo iha rai nia leten, entaun ita presiza kuadrus legais ruma kona-ba rai, tanba rai ho luan 1113 hektares ne’ebé komunidade sira entrega ba SSB ho ninia durasaun tinan 150, tanba ita presiza seguransa ba investór sira, nune’e mós ita presiza proteze investór sira,” tenik Francisco.

Iha biban ne’e hanesan komunidade Graciano Godinho Lopes hateten, bainhira ita halo dezenvolvimentu iha suku, tenki ih planu oinsa atu muda komunidade sira nia moris, bainhira atu muda kultura tenki ejisti nafatin.

Sosializasaun durante loron ida ne’ebé deskute kona-ba esbosu lei projetu suai supply base nian ne’e hetan partisipasaun entre ministerial ne’ebé kompostu hosi Ministériu Petrolíferu, Timor Gap Sekretáriu Estadu Terras Propriedade Reprezentante Ministériu Agrikuluta, Reprezentante Sekretáriu Estadu Artes Kultura, DNTPSC inklui mós Seguransa no Autoridade lokál Distritu Covalima nian.*

Ananias Babo Horta

Media Officer SETP