Konsultasaun Públika kona-ba KAT iha distritu 3

Governu Timor-Leste liu husi Ministeriu xave sira halo konsultasaun públika ba dala rua, kona-ba Konvensaun Anti Tortura (KAT) iha distritu tolu inklui Aileu, Ainaro no Ermera iha loron 14 fulan Maiu 2014.
Timor-Leste tenke hakerek relatoriu ba Nasoen Unidas, hodi halo tuir komprimisu ne’ebe halo tiha ona, atu hodi prevene tortura no tratamentu aat sira seluk atu labele akontese iha ita nia nasaun.
Komite ida hanaran komite hasoru tortura, organizasaun nasoens unidas (ONU) nian, sei simu relatoriu husi governu Timor-Leste, no mos relatoriu ketak ida seluk husi Provedór Direitus Humanus no Justisa (PDHJ) no sosiedade sivíl sira kona-ba ema nia direitu atu sai livre ka liberdade husi tortura no tratamentu aat.

Partisipante sira besik nain 60 ne’ebé partisipa iha konsultasaun públika iha distritu Aileu, Administradór distritu Aileu, Sr. Martino Sequera Alves Matos iha abertura hateten’” Papel ajente públika sira ne’ebé iha relasaun servisu ho asuntu ida ne’e, inportante teb-tebes tanba ita servisu hamutuk ho diak sei lamosu violensia ka tratamentu aat iha ita nia distritu.

Se ita timoroan sira kumpri hotu lei Timor-Leste nian, sei lamosu tan violasaun sira inklui tratamentu aat.”

Iha fatin hanesan Diretór Diresaun Nasionál direitus Humanus no Cidadania (DNDHC) Ministériu Justisa, Sr. Celito Cardoso hateten ba partisipante sira dehan” Timor-Leste ratifika ona konvensaun Internasionál lubuk ida, inklui KAT iha fulan Maiu 2003.

Timor-Leste to’o agora halo ona relatoriu inisiál ba konvensaun rua mak Konvensaun ba Direitu Labarik (KDL) iha 2007 no relatoriu konvensaun Halakon Formas Diskriminasaun Hotu-hotu Kontra Feto (CEDAW) iha tinan 2009, no iha tinan ida ne’e atu halo tan relatoriu ba konvesanu Hasoru Tortura no Tratamentu Aat (CAT).

Relatoriu ida ne’e husi ekipa tekniku halibur informasaun sei lori ba hato’o iha Konsellu Ministru (KM) aprova hafoin estadu Timor-Leste lori ba hato’o iha Komisariu Direitus Humanus Nasaun Unidas iha Jenebra.”

Responsavel ba konsultasaun públika iha postu 3 ne’e, Sr. Alfredo de Araujo husi Ministériu Edukasaun (ME) halo apresentasaun iha distritu Aileu, Sr. Florencio Diaz Gonzaga, husi Ministériu Solidaredade Sosiál (MSS) halo apresentasaun konsulta públika iha distritu Ermera no Sr. Vasco Soares, husi Ministériu Justisa (MJ), halo apresentasaun iha distritu Ainaro.

Governu buka informasaun liu husi konsultasaun públika iha kapitál Dili no mós iha distritu sira no husi fonte oi-oin iha governu nia laran, Parlamentu Nasionál, Instituisaun Judisíariu, sosiedade sivíl, média no mós husi komunidade sira atu hodi prepara relatoriu estadu ba Jenebra fulan Outobru tinan ida ne’e.

Konsultasaun públika ne’ebé hanesan sei halao ikus liu iha distritu Oe-Kusi iha loron ikus fulan Maiu nian.

João Maupelo da Costa

Ofisiál Relasaun Públika no Divulgasaun