MJ fó Formasaun Direitus Umanus iha Munisípiu Ainaro

Ministériu Justisa (MJ) liu husi Diresaun Nasionál ba Direitus Umanus no Sidadania (DNDHC) hala’o programa formasaun direitus Umanus (DU) durante loron rua iha Postu Administrativu Hato-udo, Minisípiu Ainaro iha loron 23 no 24 fulan-Abril tinan 2015.

Formasaun ne’e partisipa hosi autoridade lokál sira mak hanesan; Xéfe suku no aldeia, lider tradisionál, profesór, lider grupu feto, juventudi, konfisoins relijioza, ofisiais saude no membru Polisia Nasionál Timor-Leste (PNTL) sira.

Francisco Xavier Vasco Soares ne’ebé reprezenta Diretór Nasionál DNDHC iha sesaun abertura hateten, “programa ne’e hala’o bazeia ba Planu Asaun Anuál (PAA) tinan 2015, Ministériu Justisa hala’o tiha ona programa hanesan iha postu Administrativu Iliomar iha tinin kotuk.

Programa ho tema: TREINAMENTU DIERITUS UMANUS, HODI HASA’E KOÑESEMENTU SIDADAUN KONA-BA DIREITU NO DEVER, HODI RESPEITA VALÓR UNIVERSÁL DIREITUS UMANUS, hodi hasaé koñesimetu ba komunidade sira kona-ba sensibilizasaun Direitus Umanus bazeia ba jéneru iha país Timor Leste.

Komunidade ne’ebe partisipa iha formasaun neé kuazé ema nain 40, inklui feto nain 11 tuir alvu ne’ebé define tiha ona, ida ne’e, konsidera nu’udaar maneira importante ida hodi habelar informasaun ba komunidade sira iha baze ho nia objetivu hodi respeita, promove no dignifika direitus Umanus no dever sidadaun sira nian liu-liu direitu no dever feto sira iha Timor-Leste, tuir instrumentu legál nasionál no internasionál nian hanesan Lei Nasionál sira no Konvensaun Internasionál kona-ba Direitus Umanus sira ne’ebé Estadu Timor-Leste ratifika tiha ona.

Matéria sira ne’ebé hato’o iha formasaun ne’e kompostu husi Kenseitu Direitus Umanus, Konvensaun Halakon Formas Diskriminasaun Hotu-Hotu Kontra Feto (CEDAW), Konvensaun Direitu Labarik (CRC), Konvensaun Hasoru Tortura (CAT), Lei Kontra Violênsia Doméstika (KLVD), Lei Uza Forsa no Resolusaun UNO 1325 kona-ba Feto Páz no Seguransa.

hafoin aprezentasaun, fasilitadór sira loke oportunidade ba prosesu husu no hatán hodi haklean materia ida-idak no ikus mai fahe ba grupo diskusaun.

Remata tiha formasaun loron-rua, partisipante sira simu sertifikadu ne’ebe prepara husi Ministériu Justisa.

Tuir planu programa hanesan sei halao iha Postu Administrativu Natarbora, Munisípiu Manatuto iha fulan Maiu tinan 2015.

Carlos Gonçalves Dias
Offisiál Dokumentasaun DNDHC