DEKLARASAUN DILI IHA KONFERENSIA MINISTRU JUSTISA HO LIAN OFISIÁL PORTUGUESA

DILI, MNEK – Tera-Feira, loron 23 fulan-Juñu 2015, Konférensia Ministru Justisa Lian Ofisiál Portuguesa hákotu ho deklarasaun hamutuk, deklarasaun ida ne’e hanaran Deklarasaun Dili.

Partisipa konferénsia ne’e mak Ministru Justisa, Sekretária Estadu no reprezentante nasaun membru-sira ho Lian Ofisiál Portugues mak hanesan; Angola, Brasil, Cabo-Verde, Guine-Bissau, Moçambique, Portugal, São Tóme é Principe no Timor-Leste.

Topíku prinsipál no importante ba iha konferénsia durante loron-rua ne’e mak propriedade ba rai nu’udar fatór dezenvolvimentu, protesaun ba labarik, korrupsaun no transações internacionais no mós krime seriu trafíku umanu. Topíku hirak ne’e, sai importante no sai diskusaun amizvél tebes durante konferénsia loron-rua, Ministru Justisa sira membru Comunidade de Paises de Lingua Oficial Portuguesa (CPLP) fó nia komprimissu maka’as hodi tau ba iha implementasaun.

Deklarasaun Dili foka ba iha Protesaun Labarik Sira iha Estadu CPLP nian, katak, presiza atu iha amizade klean entre nasaun membru CPLP hodi konsentra halo polítika-diplomátiku no kooperasaun hodi asumi normais no prinsípiu sira ne’ebé mak konvensaun internasionál haruka kona-ba direitu labarik nian no mós kumpri instrumentu internasionál seluk ne’ebé fó biban atu fundamenta liberdade, justisa no páz iha mundu tomak.

Konferénsia ne’ebé prezide hosi Ministru Justisa RDTL Ivo Valente ne’e molok atu taka, fó oportunidade ba delegasaun sira hosi nasaun membru CPLP hodi halo apresiasaun uluk ba diskusaun loron-rua nian, planu ba oin no mós koalia kona-ba desizasaun sira mak halo ona durante konferénsia loron-rua hodi hamosu Acta Konferénsia nian.

Sesaun ikus ba konferénsia ne’e, S.E. Ministru Koordenadór Estadu asuntu Administrasaun Estatál no Justisa, Dr. Dionísio Babo Soares, hato’o ninia apresiasaun, hanoin no enkoraza Ministru Justisa membru CPLP sira hodi sai hosi dezafiu sira no haka’as án hodi kontribui ba iha dezenvolvimentu sosio-ekonómiku, kultura, etc. iha espasu paíz CPLP sira. Aliénde atu ensera konferénsia ne’e, Dr. Dionísio Babo Soares mós sasin ba asinatura Acta Finál no Deklarasaun Dili.

Ministru Koordenadór Estadu asuntu Administrasaun Estatál no Justisa, Dr. Dionísio Babo Soares hateten, ”kestaun ne’ebé maka ita sente pertenente ba mak kestaun Terras no Propriedades hodi halo apresentasaun relatoriu kona-ba rai nian. Timor-Leste nia aprezentasaun ne’e kapas teb-tebes, kolega hosi nasaun sira seluk ne’e apresia ba ita-nia sistema nasionál kadastru, liu-liu nasaun sira mai hosi Afrika, katak ita halo levantamentu kadastru agora ne’ebé ho sistema no téknolojia ás teb-tebes kompara ho nasaun Lingua Ofisiál Portuges seluk, sira seidauk iha sistema ne’e, no sira balun husu Timor-Leste atu fó apoiu ba sira, maibé kestaun ne’e ita sei deskuti hela. Importante ba konferénsia ida ne’e mak, membru CPLP sira konsege ho unaminidade fó apoiu ba Deklarasaun Dili.”

Háfoin konferensia remata, Ministru Justisa Sira ho Lian Ofisiál Portuguesa, halo koresaun hamutuk ba Acta Konferénsia no kontinua asina Deklarasaun Dili.

Serimónia solene ne’e remata ho han hamutuk iha Palasíu Nobre Lahane Dili hodi entrega lembransa husi Timor-Leste ba Ministru Justisa nasaun sira Lian Ofisiál Portuguesa ne’ebé asiste husi autoridade Tribunál no instituisaun Estadu balun.

João Maupelo da Costa
Ofisiál Relasaun Públika
Ministériu Justisa