MINISTRU JUSTISA AKOMPAÑA PRIMEIRU-MINISTRU RDTL HALO INSPESAUN OFISIÁL BA EDIFÍSIU SNC NO SETP

DILI, – Sesta-Feira, loron 30 fulan-Otubru 2015, S.E. Ministru Justisa Ivo Valente no SETP Eng. Jaime Xavier Lopes akompaña S.E. Primeiru-Ministru RDTL Dr. Rui Maria de Araújo hala’o inspesaun ofisiál ba Edifísiu Sistema Nasionál Kadastru (SNC) iha Balide no Edifísiu Terras Propriedades iha Bebora, Dili.

Iha tuku 09:00 dadersan, Primeiru-Ministru hala’o inspesaun ofisiál ba iha Edifísiu SNC iha Balide hodi hare’e besik no buka hatene progresu servisu Konsultór liu hosi konsórsiu ne’e forma hosi Grupu Media Nacional, Holding (GMN-H) hamutuk ho ARM-APPRIZE ba elaborarasaun dadus rai no jestaun kadastru Nasionál Timor-Leste.

Projetu SNC atu hasa’e Ministériu Justisa nia esforsu tomak hodi hatan dezafiu sira kona-ba regularizasaun rai, tuir regras ne’ebé los, jestaun ne’ebé nakloke no hátan ba titularidade rai nian iha futuru.

Inspesaun sistematíku hosi Primeiru-Ministru hala’o ba kada aula idak-idak, rona aprezentasaun servisu no rezultadu ikus servisu SNC nian hosi Diretór Tékniku ARM-APPRIZE Sr. João Loução, nune’e mós hare’e sistema kartografia, área kolesaun dadus nian, sistema baze dadus no vizita aula kapasitasaun ba funsionáriu sira ne’ebé tuir formasaun utilizasaun téknolojia kadastru.

Primeiru-Ministru, Dr. Rui Maria de Araújo iha ninia inspesaun ne’e espressa ninia kontente ba servisu SNC nian no husu ba Ministru Justisa no Sekretáriu Estadu Terras Propriedades (SETP) atu elabora dadaun ona Dekretu-Lei Prediál hodi kompleta Sistema Kadastru Nasionál nian, presiza tebes atu públika ona titularidade nain ba rai.

“Sistema Kadastru Nasionál impresionadu mai ha’u, intersante no di’ak tebes, ha’u hanoin ba oin sistema ida ne’e bele aplika mós ba iha servisu saúde públiku nian, parabéns ba servisu terras propriedades,” espressa Primeiru-Ministru, Dr. Rui Maria de Araújo wainhira hákotu ninia inspesaun ba Edifísiu SNC iha Balide.

Depois-de inspesaun iha SNC kuaze liu oras ida ( tuku 10:15 dader), Primeiru-Ministru kontinua halo inspesaun ofisiál ba iha Edifísiu Terras Propriedades iha Bebora, Dili.

Iha inspesaun ne’e, hahu kedan hosi sala atendimentu públiku no servisu fornesimentu informasaun nian, Primeiru-Ministru hare’e kuadru informasaun no tipu informasaun ne’ebé públika liu hosi screen-tevê.

Primeiru-Ministru iha ninia inspesaun ne’e, konsege koalia mós ho utentes sira ne’ebé mak trata hela sira-nia dokumentu rai no uma, no konsege esplika kona-ba Lei no. 1/2003, lei kona-ba Bens Imoveis Estadu nian, tanba Governu esforsu dadaun rekoilla dadus rai Estadu nian tuir lei haruka, só Timor-oan mak iha direitu ba rai, ema estranjeiru labele atu nain no fa’an rai.

Inspesaun ho karáter rigorozu ne’e halo ba iha sala idak-idak, koalia ho funsionáriu sira, nune’e mós Diretór Nasionál Terras Propriedades no Xéfi Departementu sira. Primeiru-Ministru, buka hatene rekursu umanus ne’ebé terras propriedades iha dadaun, fasilidades apoiu no nia obstakulu sira, hare’e baze dadus ba bens imovéis Estadu no buka hatene “oinsá” jestaun propriedade Estadu nia lala’ok, prosesu arendamentu rai no uma Estadu nian, “oinsá” ho prosesu mediasaun ba disputa rai iha komunidade nia le’et, “oinsá” ofisiais sira rezolve problema rai no maneira sira atu verifika orijinalidade dokumentu sira, no buka hátan ba dezafiu sira.

Ha’u mai iha ne’e atu hare’e servisu Ministériu Justisa no Terras Propriedades kona-ba Sistema Kadastru Nasionál ne’ebé nu’udar kontinuasaun hosi “Programa Ita Nia Rai” ne’ebé halo ona 100 mil parsela iha tempu ne’ebá, ho Sistema Kadastru sei háfasil Governu ba titularidade rai nian. Ita-nia Lei Rai submete ona ba iha Parlamentu Nasionál hein diskute no hetan aprovasaun, ho Lei Rai sei fó titularidade ba rai hotu-hotu, katak titularidade rai importante ba aproveitamentu ekonómiku; hateten Primeiru-Ministru, Dr. Rui Maria de Araújo ba jornalista sira depois-de halo inspesaun iha Edifísiu Terras Propriedades.

Inspesaun iha Terras Propriedades remata ho konferénsia imprensa iha oras 11:30 meudia.

Maria de Lourdes Lin
Media Officer
Gabinete Ministru Justisa