MINISTRU JUSTISA ORIENTA DJTP KONSOLIDA KAPASIDADE ESTRUTURAL BA DEZENVOLVIMENTU NASIONAL


DILI,MJ-Tersa-Feira 30 Setembro 2025 Sua-Eselénsia Ministru Justisa, Dr. Sérgio de Jesus Fernandes da Costa Hornai, kontinua hato’o orientasaun stratéjiku ba dirijente no funsionáriu sira hosi Diresaun Jerál Terra no Propriedades (DJTP sigla tetun) hodi konsolida kapasidade estrutural sira ne’ebé fundamentál ba dezenvolvimentu Nasionál, iha moldura serimónia lansamentu Sumáriu Ezekutivu Relatóriu Ekonomiku Timor-Leste, ne’ebé realiza iha Muzeum Rezisténsia, Díli.

Prezidente Grupu Banku Mundiál, ho estrutura Ministériu Justisa, atenta no fasilita provizaun informasaun detalladu ba Parseiru Nasional, Parseiru Internasional, no mós organizasaun finanseiru internasionál sira, hodi garantia transparénsia, koordinasaun efetivu, no sustenta kontribuisaun ba gestaun seguradu no estratejiku iha Diresaun Jerál Terra no Propriedades iha Timor-Leste
iha serimónia ida-ne’e, esforsu governu atu reforsa transparénsia no jestaun efetivu, iha Diresaun Jerál Terra no Propriedades, bele kompriende kapasidade, konsolida polítika governamental sira, hare fali rai hanesan fundamentu estratéjiku ne’ebé essensiál hodi servisu hanesan instrumentu garantidu ba kontribuisaun susténtavel iha dezenvolvimentu Nasionál.

Timor-Leste hetan previlezu estratéjiku, tanba halo parseria metin ho Banku Mundiál, objetivu atu presiza iha jestaun kona-ba propriedade imóveis iha territoriál nasional, inkluí hosi kapitál to’o iha Munisípiu sira hotu.
“Ita bele hare progresu dezenvolvimentu institusionál, partikulár iha polítika Diresaun Jerál Terra no Propriedades ne’ebé reflete konsolidadu sira-nia estratéjia atu reforsa kapasidade institusionál. Servisu institusionál ne’e, garantia prestasaun profisionál ho kualidade sira ne’ebé altu, no hatudu konfiansa públikamente iha direitu sira kona-ba propriedades” Ministru Justisa hateten.
Iha instrumentu jurídiku nasional, ne’ebé kompatível ho instrumentu jurídiku internasionál no boas pratika internasionál sira ne’ebé la’o tiha ona, Timor-Leste konverte sai dezenvolvimentu importante iha juridiku internasionál. Instrumentu ne’e abilita fasilitasaun rekonesimentu no atribuisaun efetivu ba direitu sira kona-ba propriedáde, reforsa seguransa legál no konfiansa iha jestaun propriedades iha nivel nasional to’o munisipiu sira hotu.

Presiza halo polítika ba iha jestaun terra no propriedade ida ne’ebé komprensivu no sistematiku hodi bele fó solusaun ba problema iha prekursu depois de Timor-Leste restaura independensia ba estadu Repúblika Demokrátiku Timor-Leste.
Ministru Justisa argumenta, sai hanesan evidénsia notória ba koñesimentu públiku, la’ós ona segredu, ne’ebé demonstra prosesu ida-ne’e la’o hosi faze ida ba faze seluk ho nia kompleksidade, hahu kedas hosi preokupasaun administrativu no polítiku Portugés nian, kontinua durante okupasaun Indonézia, iha períodu Governu Tranzitóriu UNTAET, no finalmente kontinua to’o Timor-Leste restaura nia independénsia.

“Ita nia objetivu prinsipal ida deit halo jestaun ida ne’ebé konsolidadu kredivel, sistematiku atu bele lori siguransa juridiku id aba iha Timor-oan rasik no mós parseiru sira” Ministru Justisa esplika.
Kona-bá rejime juridiku iha dominiu privadu estadu, entaun tenke iha kapasidade bele hatuur ninia jestaun ba polítika lejizlasaun no mós administrasaun konsolidadu hodi responde ba iha demanda ne’ebé mai hosi ita nia ajensia nasional, emprezariu sira no mos investor internasional sira.
Iha serimónia lansamentu ne’e, Governu partisipa liu-hosi Sua-Eselénsia Ministra Finansas, Santina José Rodrigues F. Viegas Cardoso, Sekretáriu Estadu Florestas, Fernandinho Vieira, Prezidente Grupu Banku Mudiál, Devid Friedman, Diretór Jeral no Diretór Nasionál sira, Embaixador sira iha Timor-Leste, Emprezariu Nasionál no Internasional, no Câmera de Comércio e Indústria de Timor-Leste no seluk tan.

#Media Gabinete Ministru Justisa#