REPÚBLICA DEMOCRÁTICA DE TIMOR-LESTE

REPÚBLICA DEMOCRÁTICA DE TIMOR-LESTE

DESPACHO

7/Dpx-Prez/CNE/IV/2008

Jestaun Sosa Sasan Ekipamentus CNE nian



Hanoin katak:



1. Importante atu hatur sistema no mekanisme sosa sasan ka ekipamentu sira nesesariu ba funsionamentu Sekretariadu CNE no efetividade dezenpenu orgaun electoral ida ne'e, tantu iha nivel nasional nunee mos iha nivel sub-nasional;



2. Sistema no mekanisme apoiu adoptadu saida deit ba interese sosa sasan ka ekipamentu CNE nian sira sei implika makaas ba orsamentu orgaun electoral ida nee nian, entaun tenki preenxe rekezitus sira kona-ba jestaun ida mak saudavel transparante no accountable;



3. Sistema no mekanisme adoptadu tenki hadok hosi ka evita mal-pratika sira hanesan korupsaun, neebe bele tau ba kauza orsamentu CNE no tau ba risku kredibilidade institusional CNE nian.

Hatitu ba:



1. Artigo 65.6, Lei-Inan (Konstituisaun) RDTL nian, neebe hatur estatutu CNE nudar orgaun independente ho mandatu atu tau matan ba aktu eleitoral saida deit mak halao iha nasaun ne'e, ba eleisaun jeral ka ba eleisaun lokal;



2. Lei Numeru 5/2006, kona-ba orgaun eleitoral sira, neebe hatur katak CNE nee nudar orgaun eleitoral neebe .independenti husi orgaun poder politiku saida deit, sentral ka lokal, no goza autonomia finanseira, administrativa no organizativa (Artigu 4.2) ... A CNE é apoiada por um secretariado permanente e dispõe de orçamento próprio, integrado no Orçamento do Estado, nos termos da lei" (Artigu 11.1);



3. Decreto Parlamento Nacional No. 10/2007, kona-ba Orçamento Geral do Estado da República Democrática de Timor-Leste para 2008;



4. Dekreto-Lei No. 10/2005, kona-ba Rejime Júridiku Aprovizionamentu nian, neebe hatur katak [São competentes para autorizar o inicio dum procedimento de aprovisionamento, as entidades seguintes: ... Os dirigentes expressamente nomeados e autorizados pelos respectivos máximos dos orgãos de soberania ... (artigo 15.d.); Os dirigentes máximos dos Serviços Autónomos, as entidades públicas e outros organismos dotados de autonomia administrativa e financeira;(Artigo 15.e) ... As entidades públicas mencionadas no artigo 15 ... têm competência para realizar, descentralizadamente, as operações de aprovisionamento...] (Artigo 19);



5. Rejimentu Internu Comissão Nacional de Eleições (CNE), kona-ba orsamentu, ne'ebe hatur katak



[...5. Todos os movimentos financeiros da CNE serão levados a cabo de forma transparente e do conhecimento comum a todos os membros, através de relatórios e reuniões periódicas e/ou extraordinárias sempre que se considere necessário.

6. A CNE tem uma conta bancária própria aberta em nome de três membros da Comissão. Quaisquer movimentos bancários exigem obrigatoriamente a assinatura de pelo menos dois desses membros, sendo uma delas, a do presidente.

7. As finanças da CNE estão sujeitas a auditoria interna e externa.] (Artigu 34);



6. Plenaria CNE;



7. Despaxu Prezidente CNE No. 02/Dpx-Prez/CNE/IV/2008, kona-ba Hari Ekipa Autditoria Internal CNE.



Hare ba:



Planu Anual CNE nian ba Anu Fiskal 2008, ne'ebe hatur programa sira CNE nian hamotuk ho aktividade sira relasionadu tomak, ne'ebe hot-hotu implika ezekusaun no movimentasaun (tama no sai) orsamentu;



Prezidente CNE hasai Despaxu hanesan tuir mai ne'e:



Dahuluk : Divizaun Lojistika mak sei responsabiliza politikamente no teknikamente ba sosa sasan ka ekipamentu sira mak CNE presiza atu hetan iha tinan ida nia laran, tuir orsamentu mak hatur iha Anu Fiskal mak la'o hela;



Daruak : Komisariu/a sira mak kaer portofoliu lojistiku no portofoliu finansas nian tenki hare liu ba kestaun estratejiku ka politika kona-ba lojistika nian, no la bele involve diretamente iha aktividade sosa sasan ka ekipamentu sira;



Datoluk : Iha implementasaun, pesoal Divizaun Lojistika nian tenki halo koordenasaun ho pesoal Divizaun Finansas nian. Kordenasaun ne'e hahu'u hala'o kedas hosi faze investigasaun ba folin to'o faze halo compras ba sasan ka ekipamentu sira mak atu hetan;



Dahaat : Wainhira atu sosa sasan ka ekipamentu sira, pesoal Divizaun Lojistika hamotuk ho pesoal Divizaun Finansas - sempre ema na'in rua - sei investiga uluk sasan ka ekipamentu sira mak atu sosa ne'e nia folin iha loja sira;



Dalimak : Presu sasan ka ekipamentu sira mak atu sosa ne'e minimal tenki hetan hosi loja tolu nian, atu nune'e bele iha komparasaun no iha eskolla hirak ida, antes atu desidi eskolla ba loja mak fa’en ho presu baratu liu, maibe iha kualidade;



Daneen : Rezultadu investigasaun ne'e aprezenta ba komisariu/a ho portofoliu lojistiku atu bele halo konsiderasaun, antes atu hato'o ba Prezidente CNE ka ba Plenaria (ne'e depende ba valor osan) hodi hetan apresiasaun no desizaun final;



Dahituk : Kompras ba sasan ka ekipamentus foin bele hala'o wainhira hetan ona aprovasaun hosi Prezidente CNE ka apresiasaun no desizaun hosi Plenaria (ne'e depende ba valor kustus mak iha);



Daualuk : Pesoal hosi Divizaun Lojistika hamotuk ho pesoal ida hosi Divizaun Finansas nian (na'in rua) mak sei ba sosa sasan ka ekipamentu sira iha loja fa'en sasan ne'ebe mak hetan ona aprovasaun;



Dasiak : Hafoin sosa tiha sasan ka ekipamentu sira, Divizaun Lojistika nian halo relatoriu ba Prezidente CNE, antes atu hato'o ba Plenaria hodi hetan koñesimentu ka apresaun;



Dasanuluk : Sasan ka ekipamentu sira ho folin la-liu hosi dólar 1,000.00 (dolar rihun ida) la presiza ba Plenaria, maibe sei hetan deit apresiasaun no desizaun hosi Prezidente CNE;



Dasanulu-resin-idak : Sasan ka ekipamentu sira ho folin kiik hosi dólar 50.00 (dolar lima-nulu) la-presiza atu hetan apresiasaun no aprovasaun hosi Prezidente CNE, maibe nia nafatin tenki iha koñesimentu kona-ba ne'e. Ba sasan sira ho presu ho valor dolar 50.00 (lima-nulu) ba kraik, Xefi Divizaun Finansas bele hakotu no sosa sasan ka ekipamentu wainhira hetan mos ona aprovasaun hosi komisariu/a sira ho portofoliu finansas;



Dasanulu-resin-ruak : Pagamentu ba invoice sira mak tama tenki hala'o liu hosi Banku mak CNE iha ninia Nota Bankaria, no ne'e sei halo ho maneira halo clearing ba banku sira mak compaña ka Loja makfa'en sasan nian.

Dasanulu-resin-toluk : despaxu ne'e hahu tama ein vigor desde loron fo sai;



Dasanulu-resin-haat : karik iha ezizensia ruma despaxu ne'e sei bele hare fila hikas hodi halo amandamen.



Despaxu ne'e hasai iha Dili, iha loron 30 Fulan-Abril, Tinan 2008





Prezidente CNE,







DR. Faustino Cardoso Gomes,MSi.